Hướng dẫn sử dụng trà

Giới thiệu chung về chè Shan tuyết: Chè Shan Tuyết không phải được gọi tên theo phương pháp chế biến mà phải là chủng loại chè được thu hái ở trên núi cao, bao bọc bên ngoài búp chè là lớp lông mao trắng như tuyết bao phủ lấy, búp chè phải được thu hái từ những cây chè cổ thụ cao lớn, tán rộng, lớp vỏ cây xù xì, xương xẩu và được bao phủ bởi sương mù, địa y, rêu phong. Đến với Suối Giàng, nơi có những gốc chè cổ thụ có niên đại hàng trăm năm tuổi. Hơn 400 gốc chè cổ thụ lâu đời nhất đã được ghi nhận là cây di sản Việt Nam có niên đại từ 300 – 500 năm. Trà Suối Giàng còn được mệnh danh là trà 5 cực bởi cây chè ở đây “Cực hiếm” mỗi năm sản lượng trà thành phẩm chỉ đạt vài trăm kg, “Cực sạch” vì được sinh trưởng trên núi cao không khí trong lành và được nuôi dưỡng bởi sương mù bao phủ nên búp chè “Cực đẹp”, nước trà khi pha “Cực ngon” cho vị hậu ngọt nhẹ nơi cuống lưỡi với cảm giác dinh dính ở mặt răng, chính vì lẽ đó mà trà Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng “Cực đắt” với nhiều chủng loại từ 3 – 10 triệu đồng/kg. Bên cạnh những giá trị về kinh tế mang lại, thì trà Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng còn có giá trị tốt cho sức khỏe con người bởi hàm lượng chất chống lão hóa EGCG trong trà cao, giúp hỗ trợ điều trị các bệnh liên quan đến tim mạch, tiểu đường, ung thư …

Lợi ích của trà Shan tuyết:

Một số lợi ích sức khỏe tiềm năng của trà lên men bao gồm khả năng cải thiện hệ thống miễn dịch, hỗ trợ sức khỏe tiêu hóa, tăng cường mức năng lượng, giảm viêm và tăng lưu thông, trong số những lợi ích khác.

Tăng cường hệ thống miễn dịch : Đặc tính kháng khuẩn và kháng sinh của trà lên men đã được biết đến nhiều, mặc dù thực tế là nó được tạo ra với sự trợ giúp của vi khuẩn. Điều này có thể giúp cân bằng lượng vi khuẩn trong ruột của bạn, đây là nơi diễn ra hơn 50% hoạt động miễn dịch trong cơ thể, giúp giữ cho hệ thống của bạn được bảo vệ tốt.

Cải thiện tiêu hóa: Trà lên men thường rất giàu probiotics , đây là một tin rất tốt cho dạ dày và sự cân bằng vi khuẩn của bạn. Probiotics có thể kích thích sự phát triển của vi khuẩn có lợi trong dạ dày, và chúng rất cần thiết để đẩy nhanh quá trình tiêu hóa và hấp thụ đúng cách các chất dinh dưỡng.

Mức năng lượng cao: Giống như hầu hết các loại trà khác, có một lượng nhỏ caffeine trong trà lên men, có thể giúp tăng cường năng lượng nếu bạn cảm thấy năng lượng hoặc thái độ của mình bị tụt lại. Không có nhiều caffein như bạn tìm thấy trong một tách cà phê , nhưng những lợi ích khác của trà lên men tạo nên tác dụng của caffein yếu hơn một chút.

Tăng lưu thông:Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng trà lên men có thể cải thiện lưu thông trong cơ thể bằng cách tối ưu hóa chức năng tim mạch và cải thiện sự hấp thu sắt của cơ thể. Nồng độ sắt tăng lên có nghĩa là có thể tạo ra nhiều tế bào hồng cầu hơn để cung cấp oxy và các nguồn lực khác cho các tế bào xung quanh cơ thể.

Giảm viêm: Do quá trình lên men, một số chất chống oxy hóa và các hợp chất chống viêm có trong trà truyền thống thực sự được tìm thấy ở mức cao hơn sau khi lên men. Điều này có thể cung cấp cho cơ thể bạn một sự thúc đẩy đáng kể chống lại chứng viêm và đau mãn tính.

Sức khỏe tim mạch:Nghiên cứu hỗ trợ khả năng của trà lên men trong việc giảm mức chất béo trung tính trong cơ thể, điều này rất quan trọng đối với những người chăm sóc sức khỏe tim mạch . Chất béo trung tính có liên quan đến sự phá vỡ các mạch máu và mô, làm tăng nguy cơ đau tim và đột quỵ.

Thành phần trong trà LienShanCha

100% búp chè Shan tuyết cổ thụ tại Suối Giàng được thu hái tại vườn chè LienShan, bởi bàn tay của những dân bản địa đồng bào Mông tại Suối Giàng thu hái. Khi thu hái về, trải qua quá trình sơ chế để đảm bảo nguyên liệu chè đạt tiêu chuẩn sản xuất, những búp chè tươi non sẽ được đưa vào quy trình chế biến và cho ra những phẩm trà tốt nhất đưa ra thị trường tiêu thụ.

Sử dụng và bảo quản trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng

Thời hạn sử dụng thông thường: 3 tháng kể từ ngày mở túi. Với một số loại trà lên men như Hồng trà và Hoàng trà có thể để được thời gian lâu hơn đến hàng chục năm, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo điều kiện bảo quản tiêu chuẩn theo quy định, đặc biệt với trà phổ nhĩ thì điều kiện bảo quản sẽ rất khắt khe.

Bảo quản: Nơi thoáng mát, khô ráo, nhiệt độ phù hợp và ổn định nhất. Đối với các phẩm trà sao khô như Bạch trà, Lục trà, hay Hoàng trà thì việc chứa đựng trong các bình, thùng, hộp phải đảm bảo kín khí, chống ẩm và tránh ánh sáng trực tiếp…

Thông thoáng: Với một không gian thông thoáng, có lượng không khí lưu thông liên tục sẽ giúp cho trà được bảo quản tốt hơn, đặc biệt là các sản phẩm trà lên men, hay phổ nhĩ cần oxy liên tục để quá trình hậu lên men được tốt nhất.

Nhiệt độ: Ở mức nhiệt mát mẻ từ 20-25 độ , và ổn định cả ngày giúp cho các phẩm trà lên men tiếp tục quá trình hậu lên men của mình.

Mùi và độ ẩm: Độ ẩm ở mức 70-80% là phù hợp để thuận lợi cho cá sản phẩm trà lên men và phổ nhĩ được tiếp tục quá trình.  Và đặc biệt trà có khả năng hấp thụ mùi rất cao nên cần tránh tuyệt đối tác động của mùi mạnh vào trà. Trước khi định mở hộp trà hoặc tiếp xúc với bánh trà, thì chúng ta nên rửa tay bằng nước sạch, nếu được hãy dùng chút lá chè xanh ủ với nước nóng và dùng nước đó để rửa tay sẽ tốt hơn.

Ánh sáng: Có tác động tiêu cực đến màu của nước trà, nước pha trà sẽ đậm hơn nếu lá trà tiếp xúc quá lâu với ánh sáng. Bởi trong điều kiện không có ánh sáng việc trà lên men sẽ cho chất lượng nước trà đượm màu và thơm hơn.

Nghệ thuật trà Việt

Nghệ thuật pha trà không đơn thuần là việc kết hợp nước nóng với búp trà, mà là một tác phẩm sáng tạo đầy tinh tế và khéo léo, mang trong đó sự kết hợp tinh hoa của thiên nhiên và sự khéo léo của con người qua mỗi tuần trà. Trong thế giới ẩm thực và văn hóa trà, nghệ thuật pha trà đã trở thành một biểu tượng về sự tinh tế và sự sâu sắc trong cuộc sống. Mà trong đó được thể hiện bằng 5 giá trị :

Nhất thủy: Nước là cội nguồn của cuộc sống, bởi mỗi nơi mà nước đi qua thì sự sống dường như được sinh sôi và nảy nở ở đó. Trong pha trà, nước dường như là nhân tố giúp cho những búp trà khô lấy lại sự sống của mình. Khi nước được rót nhẹ lên những búp trà, cánh của chúng dần nở ra và mở rộng hơn dường như nước thẩm thấu vào chúng và chiết suất ra những chất tinh túy nhất làm cho trà có hương vị thơm ngát khắp xung quanh. Khi nhấp trà với nước chúng ta cảm giác được vị dịu mát nơi đầu lưỡi và ngọt hậu đọng lại nơi cuống họng. Cả vòm miệng thơm mát và sạch sẽ lạ thường. Cũng chính vì lẽ đó mà từ xa xưa ông cha ta luôn phải lựa chọn Nước Nguồn kỹ lưỡng để pha trà, đó là những nguồn nước tinh khiết trong lành nhất và phải sạch sẽ không bị vướng những tạp chất hay khoáng chất nặng. Ngày nay, với công nghệ hiện đại chúng ta cũng đã có được những loại nước phù hợp nhất cho pha trà nóng và trà lạnh.

Nhì trà: Nếu nước là cội nguồn, thì việc chọn trà cũng quan trọng không kém. Nếu phẩm trà bạn sử dụng là những phẩm trà sạch và an toàn thì tiệc trà sẽ luôn trong lành và trọn vẹn. Với LienShanCha, chúng tôi lựa chọn trà dựa theo 5 tiêu trí “Thanh – Sắc – Khí – Vị – Thần” để làm chuẩn mực. Trong đó

• Thanh : Được hiểu là màu nước phải trong và sáng
• Sắc : Cánh trà phải khô và đều và hiện rõ ánh đặc trưng của trà
• Khí : Ở đây được hiểu là khí chất, một năng lượng tiềm ẩn trong trà. Khi thưởng trà, năng lượng này sẽ lan tỏa khiến cho người thưởng thức cảm thấy khoan khoái, thoải mái và thư thái.
• Vị : Vị trà dịu nhẹ, tùy phẩm trà sao suốt hay lên men sẽ cho cảm giác và hương vị đặc trưng riêng
• Thần : Là yếu tố quan trọng nhất để xác định phẩm trà, sự lôi cuốn của phẩm trà với người thưởng thức

Tam bôi: Sau khi lựa chọn được nước pha và phẩm trà thì người pha trà, phong cách pha là yếu tố xác định chất lượng của buổi tiệc trà. Khi pha, Trà Chủ hay Trà Nương cần xác định rõ phong thái pha trà luôn phải đảm bảo sự trân trọng từng tách trà và người thưởng thức. Pha trà thường không có nguyên tắc bị đóng khung, bởi sự vô tư, và lệch chuẩn đôi khi sẽ cho ra những hương vị trà đặc biệt và có sắc thái riêng.

Tứ bình: Bình được hiểu là những ấm pha trà, những loại chén thưởng trà. Việc lựa chọn ấm pha và chén thưởng cũng được những người thưởng trà xem xét kỹ lưỡng trước khi dùng. Mỗi phẩm trà phù hợp với mỗi loại ấm pha và những chén thưởng trà riêng biệt sẽ cho ra những hương vị đặc trưng nhất của trà.

Ngũ Quần Anh: Là người thưởng trà cùng. Theo quan điểm của người Việt, bạn trà khó tìm hơn bạn rượu, có được bạn trà là có được người tri kỷ. Rót trà ra mời cũng cần lưu ý, rót trà ra chén tống trước rồi mới rót ra các chén quân. Rót lần lượt từng ít một vào từng chén quân, rồi xoay vòng rót ngược lại. Như thế, các chén trà sẽ có độ đậm đà tương tự nhau chứ không phải chén quá đậm, chén quá nhạt. Với người Việt, mời trà thì mời từ người lớn tuổi nhất. Trà rót ra phải uống ngay khi còn nóng và phải thưởng trà bằng tất cả giác quan. Tuy không quá cầu kỳ nhưng văn hóa thưởng trà của người Việt cũng là một nét đẹp truyền thống còn mãi với thời gian.

6 bước pha trà thủ công

(B1) Cho 2-5 gram trà vào ấm đã được làm nóng

(B2) Tra 130ml nước sôi vào ấm và đậy nắp

(B3) Chờ 5-10 giây cho nước thẩm thấu vào trà

(B4) Rót trà ra chén tống và mở nghiêng nắp ấm

(B5) Chia đều trà ra các chén nhỏ và mời trà hữu cũng thưởng thức

(B6) Kết thúc tiệc trà hãy rửa sạch các đồ dùng pha trà và để ráo nước

22 bước pha trà chi tiết dành cho trà thất

(B1) Rửa tay – Thắp hương thơm và giới thiệu : Trà chủ trước khi tiến hành pha trà phải rửa tay sạch, lau khô và hạn chế sử dụng các loại xà phòng có mùi thơm quá mạnh. Trang phục khi pha trà phải gọn gàng sạch sẽ. Nếu có thể hãy sắm cho mình một chiếc áo choàng chuyên dùng cho trà nhân, để thể hiện sự tôn trọng trà và khách thưởng trà. Thắp nén hương trầm thơm để tạo tâm trạng thư thái trong phòng. Hương thơm trong tĩnh lặng sẽ giúp cho trà chủ và khách quý bình tĩnh và thực sự biết ơn tổ tiên đã để lại cho chúng ta di sản văn hóa trà. Trong lúc hương trầm đang cháy, là lúc chúng ta bắt đầu giới thiệu với khách về trà và buổi pha trà sắp diễn ra.

(B2) Thưởng thức trà: Lấy cung nhãn trà lau sạch và khô, mở nắp bình trà và thưởng thức hương thơm trà bay ra lan tỏa khắp phòng. Đưa trà ra cung nhãn với lượng vừa đủ từ 3-5g. Hãy cùng thực khách thưởng thức những cánh trà xoăn khô tự nhiên cùng với câu chuyện hái trà, bảo quản trà và những tác dụng tuyệt vời của trà với đời sống.

(B3) Chuẩn bị ấm pha trà : Sử dụng ấm pha trà bằng đất tử sa hoặc khải sứ. Tráng rửa ấm hoặc khải sạch sẽ bằng nước sôi trước khi pha. Việc làm nóng ấm có tác dụng cách ly nhiệt tốt hơn khi pha.

(B4) Cho trà vào ấm : Một lượng trà vừa đủ từ 3-5 gram vào ấm có dung tích 130ml. Thao tác tra trà nhẹ nhàng và tập trung đủ để nghệ nhân và khách quý cảm thấy sự trân trọng với từng lá trà.

(B5) Tra nước vào trà : Nước thường được đun nước tới ~100oC cho lần pha đầu tiên, nhưng sẽ phải chiết ra một chiếc tống để làm nguội bớt, cho mức nhiệt giảm tới ~85oC rồi nhấc tống và rót nhẹ vòng quanh trà trong ấm, rót cho đến khi nước trào ra ngoài, trong lúc rót chúng ta sẽ cảm nhận âm thanh của nước giống như tiếng nước suối róc rách từ núi vậy. Bước này được gọi là đánh thức trà.

(B6) Cạo sạch bong bóng: Dùng nắp ấm trà để cạo sạch bọt trên mặt nước, sau đó đậy nắp ấm trà lại. Động tác nên nhẹ nhàng như làn gió xuân vuốt ve khuôn mặt. Không có gì sai với trà nếu bạn thấy bọt trên bề mặt (hay còn gọi là váng trà ). Đó là do phản ứng hóa học khi lá trà tiếp xúc với nước nóng.

(B7) Rửa sạch tách trà: Dùng nước trà đầu tiên này để tráng và làm sạch tách trà. Chúng ta có thể tùy ý rót nước đầu tiên lên các linh vật thử trà. Sau đó để ráo nước và sạch chén trong khay. Tuy nhiên với độ quý hiếm và sạch của trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng thì nước trà đầu tiên không cần bỏ đi, mà tráng chén bằng nước sôi.

(B8) Tra nước lần 2: Đổ nước sôi vào ấm một lần nữa cho đến khi nước hơi tràn ra ngoài. Đậy nắp, sau đó đổ nước sôi vào bên ngoài ấm trà. Điều này một lần nữa đảm bảo việc cách ly nhiệt bên trong ấm được tốt hơn. Và nước sôi sẽ làm nội chất trong trà được chiết xuất mạnh mẽ hơn.

(B9) Chiết nước tra ra tống chia: Thời gian ngâm trà tùy thuộc vào từng loại trà, tuy nhiên với các loại Hồng trà và Hoàng trà thì thời gian ngâm từ 10 – 15 giây để cho nước trà được thắm đượm và hương thơm, với Lục trà và Bạch trà sẽ từ 10-20 giây. Sau mỗi nước pha thì thời gian ngâm sẽ tăng thêm từ 2-3 giây để nước trà được đều hơn. Với trà Suối Giàng có thể pha từ 8-10 nước trà. Khi nước trà đã sẵn sàng, nghệ nhân pha trà nhấc ấm và chiết ráo nước trà vào bình chia (chén tống). Việc chiết ra bình chia để đảm bảo rằng các chén trà của khách đồng đều và có hương vị giống nhau.

(B10) Chuẩn bị hương trà: Bên cạnh những chén để uống trà còn có những chiếc chén “lưu hương”. Hãy rót đều trà từ bình chia vào những chén lưu hương.

(B11) Rót cho đến hết những giọt trà cuối cùng trong bình chia vào mỗi chén lưu hương.

(B12) Đậy nắp chén lưu hương: Sử dụng chén thưởng trà và đậy lên chén lưu hương vừa rót trà.

(B13) Chuyển trà: Giữ chén lưu hương và chén thưởng trà bằng ngón trỏ và ngón giữa ở hai bên, trong khi ngón cái ấn vào đáy chén thưởng trà. Sau đó nghệ nhân trà nhanh chóng đảo ngược hai chén để chuyển trà từ chén lưu hương sang chén thưởng trà.

(B14) Phục vụ trà: Cung kính chuyển những chén thưởng trà có một chén lưu hương đang úp ngược thơm hương trà bên trong tới từng khách quý.

(B15) Thưởng hương trà thơm: Nâng nhẹ chén lưu hương, lăn nhẹ trên miệng chén thưởng trà để trà được chuyển hoàn toàn vào chén thưởng trà. Giữ chén lưu hương bằng hai tay và đưa nhẹ lên phía mũi. Hãy tận hưởng hương thơm đậm đà của trà.

(B16) Nâng chén thưởng trà: Nghệ nhân pha trà hãy giải thích và hướng dẫn khách nâng chén trà một cách ổn định và trang nhã. Dùng ngón tay trỏ và ngón cái để nâng chén, trong khi ngón giữa giữ ở đáy của chén thưởng trà. Được gọi là “Tam long giữ Đính” (Đính : Là một loại bình đun nước cổ)

(B17) Quan sát màu nước trà: Nâng chén thưởng trà và ngắm màu nước trong và đặc trưng của từng loại trà Shan Tuyết cổ thụ. Hồng trà cho màu nước nâu đỏ như hổ phách, Bạch trà cho màu nước trong phớt vàng nhẹ, Hoàng trà có màu nước vàng như mật ong, Lục trà với màu nước xanh non đặc trưng.

(B18) Nếm trà: Nhấp uống ba ngụm trà, để nước trà quanh khoang miệng và thưởng thức hương vị nhẹ nhàng. Phần trà còn sót lại hãy đổ vào khay trà.

(B19) Thưởng thức dư vị của trà và hương thơm: Trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng có vị thanh nhẹ nơi đầu lưỡi và sau khi uống vài phút, chúng ta sẽ bắt đầu cảm thấy vị ngọt hậu của trà nơi cuống lưỡi và hương thơm còn quanh quẩn trong khoang miệng. Nhấc chén trà vừa uống và thưởng thức hương vị còn lại trong chén.

(B20) Nếm trà cho lượt tiếp theo: Nghệ nhân tiếp tục thực hiện các bước pha và chiết trà như trên và lưu ý sự khác biệt của những nước trà sau với những nước trà trước. Với trà Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng, nước trà thơm đậm rõ rệt nhất sẽ được thể hiện ở nước thứ 3, 4 và 5,6.

(B21) Tri ân : Hãy cảm ơn các vị khách đã thưởng trà và không quên hẹn gặp lại vào một ngày gần nhất.

(B22) Thu dọn bàn trà: Sau khi khách ra về hãy thu dọn sạch sẽ bàn trà, tráng sửa sạch bình trà, chén thưởng trà, chén lưu hương, chén tống và các trà cụ. Thu dọn bã trà và chôn bã quanh các gốc cây chè cổ thụ còn non để tiếp tục nuôi dưỡng cây chè. Các đồ dùng pha trà và ấm chén phải được sắp xếp gọn gàng như ban đầu và để khô ráo tiếp tục đón tiếp các lượt khách tiếp sau này.

Văn hóa uống trà của người Việt là nét văn hóa đặc trưng và khác biệt so với các quốc gia khác bởi người Việt xưa kia sử dụng trà như một loại đồ uống giải khát được phổ biến từ tầng lớp lao động, nông dân cho đến tri thức, quan lại và quyền quý. Mỗi giao cấp tầng lớp đều lấy trà làm sản phẩm để tiếp đãi khách quý hay mang theo người để dùng khi làm việc đồng áng… Ngày nay, trà vẫn còn nguyên giá trị trong đời sống thường nhật. Tuy nhiên, do điều kiện đời sống hối hả nên việc pha trà thông qua các bước chi tiết chưa được quan tâm đúng mực. Hi vọng, bài viết này ít nhiều hỗ trợ cho các bạn trẻ yêu thích trà có thêm phương pháp tiếp cận mới với trà được dễ dàng và thuận lợi hơn.